هنرمندنیوز: هم زمان با ابلاغ مصوبه تثبیت نظارت صدا و سیما بر نمایش خانگی توسط رئیس جمهور برخی نمایندگان رسانه‌های دیداری، رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر و همچنین سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) در نشستی که در محل خبرگزاری (ایسنا) برگزار شد گرد هم جمع شدند تا از چالش‌های این روزهای شبکه نمایش خانگی بگویند. محمدصادق افراسیابی (معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا)، امیرحسین خرمشاهی (مدیرعامل کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری)، لیلا آمره (مشاور تصویر دنیای هنر و نماینده سکوهای صوت و تصویر فراگیر در کمیته تدوین مقررات ساترا)، حامد جوادزاده (تهیه‌کننده برنامه «صداتو») و امیرحسین حیدری (مدیر پلتفرم تماشاخونه و نماینده رصتا در شورای نظارتی ساترا)، حسین سِبطی (عضو شورای سیاست‌گذاری کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری) حاضران در این نشست بودند.
مجوز نمایش خانگی سه سال است که توسط ساترا صادر می‌شود
در ابتدای این نشست محمدصادق افراسیابی با بیان اینکه ساترا به دنبال شفاف‌سازی است، درباره‌ی مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: این مصوبه تاثیراتش را در زیست بوم رسانه گذاشته و این همگرایی بین وزارت ارشاد، صداوسیما و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شده، به این زیست بوم کمک می‌کنند تا توسعه پیدا کند. وی با اشاره به عملکرد ساترا از سه سال گذشته تاکنون یادآور شد: سه سال است که ساترا مجوز نمایش خانگی را صادر می‌کرده و اینگونه نبوده که بعد از این مصوبه این کار را بخواهد انجام دهد. ساترا تنظیم‌گری خودش را انجام داده و تاکنون ۴۰۵ سکو از ساترا مجوز گرفته‌اند. این تعداد فقط شامل نمایش خانگی نبوده، بلکه در حوزه آوا و نما بوده که البته بخشی از آنها به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مربوط می‌شود، در حوزه خبر و اطلاع‌رسانی بوده که باز هم طبق مصوبه، به وزارت ارشاد منتقل می‌شود. در حوزه شبکه‌های کاربرمحور و ناشرمحور این حوزه همچنان در اختیار ساتراست که بخشی از آن هم نمایش خانگی است. خیلی از این سکوها در شبکه نمایش خانگی اینطور نیست که تولید سریال انجام بدهند و خیلی از آنها به عنوان مثال کار دوبله انجام می‌دهند. بنابراین این ۴۰۵ مجوز عدد واقعی است و همه اطلاعات در سایت ساترا موجود است. معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا یادآور شد: دقت کنیم که ساترا این مجوزها را داده و سه سال است که مجوز سریال‌ها را می‌دهد و از نظر ما اتفاق جدیدی بعد از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیفتاده است؛ چراکه ساترا پیش از این، کارِ خودش را انجام می‌داد. از نظر مصوبه، پنج بند ابتدایی تقسیم کار بین وزارت ارشاد و صداوسیماست؛ اینکه برای مثال خبرگزاری‌ها در حوزه صوت و تصویر فراگیر مسئولیتش با ارشاد خواهد بود. اینکه در حوزه آوا و نوا و بازی‌های رایانه‌ای مسئولیت با ارشاد خواهد بود و … این موارد معلوم شده است. در حوزه سریال‌ها و برنامه‌های نمایشی، سکوهای کاربرمحور و ناشرمحور و پخش زنده در اختیار سازمان صداوسیماست و اگر بند جدیدی تدوین شود، ساترا مجری آن ضوابط خواهد بود. در حقیقت هر آن چیزی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شود، ساترا عین آن را اجرا خواهد کرد.
از همه می‌خواهیم، بگذارید کار کنیم!
در ادامه نشست امیرحسین خرمشاهی به عنوان نماینده کانون تهیه‌کنندگان دیداری در پاسخ به اینکه تا چه میزان در فضای فعلی احساس خوشایند و مطمئنی برای تولید برنامه و همچنین جذب مخاطب دارند؟ آیا آن چیزی که در حال حاضر به آن رسیده‌اند، با خواسته‌های سازندگان هم‌خوانی دارد و این نگرانی وجود ندارد که فضایی که بر صداوسیما به لحاظ ممیزی و محتوا حاکم است، در شبکه نمایش خانگی هم اتفاق بیفتد؟ اظهار کرد: اعضای کانون تهیه‌کنندگان دیداری بیشترین فعالیت را در پلتفرم‌ها دارند و همین حالا پرفروش‌ترین برنامه‌ها برای افرادی است که عضو این کانون هستند. بنابراین اگر قرار باشد هجمه‌ای وارد شود و محیطشان برای تولید ناامن شود، ما گله‌مند ساترا خواهیم شد. به همین دلیل با همه برنامه‌سازانی که اثرشان این روزها در شبکه نمایش خانگی منتشر می‌شود، این سوال را مطرح کردیم که آیا در حال حاضر با ساترا مشکلی دارند، مزاحم بوده یا کمک کرده تا مخاطب داخلی را حفظ کند و به طور کلی تا چه میزان تسهیل‌گری ایجاد کرده که پاسخ آنها نسبت به حمایت و تعامل فعلی ساترا مثبت بوده است. خرمشاهی ادامه داد: هیچ سوژه‌ای نیست که در تئاتر و سینما بشود تعریف کرد و در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی نشود. فقط نوع پرداخت‌ها متفاوت است. من به عنوان یک شهروند انتخاب می‌کنم آثار فلان پلتفرم را ببینم که نهایت کاربرش کمتر از دو میلیون است یا سریالی که چند ۱۰ میلیون مخاطب آن را می‌بینند. آن کسی که در شهرستان، روستا و یا غرب کشور نشسته است، بنا به هر دلیلی، سلیقه، هزینه و … شاید می‌خواهد تلویزیون را ببیند و نمی‌خواهد از پلتفرم استفاده کند. در اینجا محصولی که تولید می‌شود برای پلتفرم یا برای تلویزیون آیا به لحاظ قانون نظارتی باید متفاوت باشد؟ اگر از منِ تهیه‌کننده می‌پرسید، می‌گویم که کاملا باید متفاوت باشد. خرمشاهی با تاکید بر این جمله که «بگذارید کار کنیم!»، ادامه داد: به عنوان مدیرعامل کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری، تاکید می‌کنم که بچه‌های ما گرفتار شدند، نسل جدید تهیه‌کنندگان که ظهور کردند و آثارشان همیشه مخاطب داشته، اینها به سختی چرخه‌ی اقتصادی برنامه‌شان را می‌چرخانند. بگذارید انرژی صنوف بیشتر شود. پیشنهاد کردم ساترا برود همایش حمایت از هنرمندان پیشکسوت و جوانان را برگزار کند و در نهایت از همه می‌خواهیم، بگذارید کار کنیم!
فضای فرهنگ و هنر باید اجازه بدهد که مخاطبش محصول خوب و محصول بد را انتخاب کند
حامد جوادزاده نیز در پاسخ به این پرسش که آیا تا به اینجا از تعامل با ساترا راضی است و آنچه به عنوان برنامه «صداتو» انتشار پیدا می‌کند، همان چیزی است که انتظارش را داشته است؟ توضیح داد: دعوا الان بر سر ساترا این نیست که نمایش خانگی زیر نظر ارشاد باشد یا زیر نظر سازمان صداوسیما یا اصلا باشد یا نباشد. بحث این است که فضای فرهنگ و هنر باید اجازه بدهد که مخاطبش محصول خوب و محصول بد را انتخاب کند. اما تصمیم بر این است که مردم این توان را ندارند که تشخیص دهند، هنرمندها هم این اجازه را ندارند که هر چه دلشان خواست تولید کنند. بنابراین الان که قانون بر این است که باید نظارت صورت بگیرد، دیگر فرقی ندارد که وزارت ارشاد نظارت کند یا سازمان صداوسیما. دعوای اصلی این است که ما نظارت نمی‌خواهیم؛ یعنی تولیدکننده می‌گوید، من به اندازه‌ای صلاحیت دارم که مسئولیت تولیدم را قبول کنم اما قانون می‌گوید نخیر ما این صلاحیت را بر تو قائل نیستیم و اعضایی باید باشند که آنها صالح‌اند و بر محتوای تو نظارت می‌کنند و البته از این طرف هم اگر فضا را کاملا رها کنیم، اتفاقات بدی هم می‌افتد.
فینچر یک فیلم کوتاه هم نمی‌تواند در ایران بسازد!
حامد جوادزاده در بخش دیگری از این نشست درباره ی تعامل با ساترا بیان کرد: اگر بناست ما در حوزه رسانه دعوا راه بیندازیم، ساترا، تولیدکنندگان، وزارت ارشاد و صداوسیما همه در یک تیم‌اند؛ دعوا جای دیگری است. بگذارید مردم خودشان فضای فرهنگ و هنر را تولید کنند. می‌توانم استدلال بیاورم که آقای دیوید فینچر یک فیلم کوتاه هم نمی‌تواند در ایران بسازد. هنرمندان ما در این وضعیت کار می‌کنند، می‌روند و با دنیا رقابت می‌کنند. نشانه از این واضح‌تر؟ که این عرصه یک زمین آماده برای کشت هست و تا می‌توانید در آن سرمایه گذاری کنید تا از آن برداشت کنید.
آیا ساخت فیلم و سریال تولید داخلی محسوب نمی‌شود؟
در ادامه لیلا آمره ـ مشاور تصویر دنیای هنر و نماینده سکوهای صوت و تصویر فراگیر در کمیته تدوین مقررات ساترا ـ با بیان این نکته که اتفاقا باید نظارت در حوزه رسانه صورت بگیرد، در توضیحاتی درباره ی دلایل این عقیده چنین گفت: در ارتباط با مصوبه اخیر، با یکسری تعدیل شاید بهترین انتخاب همین است که صداوسیما ناظر باشد. اگر این شائبه که صداوسیما دشمن ما پلتفرم‌هاست و می‌خواهد رشد نکنیم، کمی تغییر کند، چه کسی است که استقبال نکند. به نظرم به نفع همه است و یک رقابت سالم است. وی ادامه داد: یکی از گله‌هایی که داشتم این بود که می‌گویند سال حمایت از تولیدات داخلی؛ آیا کسانی که در حوزه تولید فیلم و سریال کار می‌کنند این کار را انجام نمی‌دهند؟ آیا ساخت فیلم و سریال تولید داخلی محسوب نمی‌شود که من وقتی برنامه‌ای منتشر می‌کنم، چند ساعت بعد در ماهواره خیلی راحت پخش می‌شود، آن موقع ارشاد و صداوسیما از من حمایت نمی‌کند، ولی اگر بخواهم برای پخش یک فیلم خارجی و یا انیمیشن صامت «پت و مت» مجوز بگیرم، چه پروسه‌ای را طی می‌کنم. سوالم این است وزارت ارشاد محترم آیا شما از منِ ایرانی مسلمان هم صیانت می‌کنید؟ آمره با این همه معتقد است: اولا باید نسبت به این ماجرا دیدمان را مثبت کنیم؛ با توجه به آن چیزی که در مشاهدات و مراوداتمان با ساترا می‌بینیم. وقتی این همکاری و تعامل را از ساترا می‌بینیم، بیاییم و آن را بسط و رشد بدهیم. او با طرح این پرسش که آیا دولت در قبال سرگرمی وظیفه‌ای ندارد؟ بیان کرد: بخش خصوصی در این وانفسای اقتصادی به حوزه هنر و فرهنگ ورود کرده است؛ سرمایه‌هایی که می‌توانند هزار کار دیگر با آن انجام دهند را با عشق به این حوزه آورده‌اند، پس چرا باید به او ظلم کنیم؟ دولت محترم شما یارانه بده. حوزه سرگرمی مگر کم است. جامعه‌ای که نشاط ندارد، تفریح ندارد، هزاران مسئله در آن ایجاد می‌شود. آنچه که ما در حال حاضر در ساترا دیدیم را به فال نیک گرفتیم.
استراتژی نشاط را انشاء کنید
حسن سِبطی ـ عضو کانون تهیه‌کنندگان ـ نیز با اشاره به نکاتی در نشست یادآور شد: ما در بحث تحلیل گفتمان نکته‌ای داریم تحت این عنوان که هر متنی در موقعیت های خودش باید بگنجد. ما نباید زمینه‌ای که در آن صحبت می‌کنیم را فراموش کنیم. ما در مورد شرایط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه خودمان صحبت می‌کنیم. اگر ما یک نگاه گزینشگر داشته باشیم از یک کشور دیگر نمی‌توانیم همه آنچه که دارند را الگو قرار دهیم؛ بنابراین به یک الگوی بومی می‌رسیم که حتما باید حد میانگینی از قوانین دست بالای ما باشد. وی در ادامه با بیان اینکه امروزه در دنیا اهمیت سرمایه‌های ناملموس از سرمایه‌های ملموس بیشتر است، گفت: امروز کشورها را برای ارزیابی دارایی و سرمایه، بر مبنای نشاط می‌سنجند که این نشاط با شادی فرق دارد. اگر ساترا و مدیریت کلان فرهنگی اجتماعی در نهادهایی همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی بنشینند و استراتژی را انشاء کنند که در آن نشاط را ارتقاء دهند، مجموعه ای از جنس برنامه «صداتو» را که شادی را می‌خواهند ترویج دهند، طی برنامه‌ای پنج‌ساله کشورمان را تبدیل به جامعه‌ای بانشاط می‌کنند که امروز شاخص ارزیابی سرمایه‌داری یک کشور است. رئیس کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری تصریح کرد: دولت و مجلس بداند اگر نگاهشان به حوزه صنعت رسانه، خارج از آن بودجه‌ای که به تلویزیون می‌دهند و هزینه ۴۵ هزار کارمند می‌شود که نقشی هم در تولید ندارند، نباشد، بیش از این زمین می‌خوریم؛ چراکه تولید در دفاتر خصوصی انجام می‌شود، اگر از کارآفرینی حمایت نشود، اگر حمایت معنوی نشود، اگر دلگرمی نباشد، زمین می‌خوریم. این نزاع از کجا صورت می‌گیرد؟ چه کسی است که این بازار را به سیاهی می‌کشاند؟ ساترا امروز حامی دارد و خوب عمل می‌کند اما به محض اینکه مسیرش را عوض کند بر علیه‌اش صحبت می‌کنم. اما در جنگ حاضر، ساترا همراه ماست پس آن را گوشه دیوار نگذاریم.
ساترا هیچ چیز پنهانی ندارد
افراسیابی نیز با تاکید بر اینکه امروز ساترا به دنبال شفافیت و شفاف‌سازی است و هیچ چیزی برای پنهان‌کاری ندارد، مطرح کرد: هر سریال و هر موضوعی که مجوز می‌گیرد اعلام می‌کنیم. هر کاری هم مجوز نمی‌گیرد، اگر اصلاحاتی لازم است اعلام می‌کنیم. آنجایی که بحث مجمع رصتاست روی سایت اعلام می‌کنیم.
یکی از وظایف پلتفرم‌ها کم کردن دغدغه هنرمندان است
در بخش دیگری از این نشست حیدری مدیر پلتفرم تماشاخونه و همچنین نماینده پلتفرم ها در ساترا در توضیحاتی درباره ی تعامل ساترا با پلتفرم ها توضیح داد: از نظر من چه در مقام تولید کننده و چه در مقام مدیریت تماشاخونه، وزارت ارشاد و ساترا فرقی ندارد مهم فرایند است که با جابه جا شدن افراد، این رویه دستخوش تغییر نشود و سلیقه‌ای به آن نگاه نشود. باید صبر داشته باشیم و زمان است که مشخص می‌کند. باید کمی جلوتر برویم و ببینیم که آیا صدا و سیما می‌تواند به عنوان رقیب عمل کند یا نه. آیا ساترا می‌تواند تسهیل‌گری را بیشتر از تنظیم‌گری ایفا کند یا نه. به نظرم یک جریانی می‌خواهد تمرکز منِ مدیر پلتفرم را برهم بزند که نتوانیم کار کنیم. این جریان همان جریانی است که می‌گوید فلان بازیگر چه قدر دستمزد گرفته. برای مخاطب عام فرقی ندارد او از دیدن برنامه لذت می‌برد. بلکه آن جریان است که این فضای بی‌اعتمادی را به وجود می‌آورد که نگذارد کار کنیم و این صنعت شکل بگیرد. حیدری در ادامه تاکید کرد: یکی از وظایف پلتفرم‌ها این است که دغدغه هنرمندان را کم کند، وقتی دغدغه کم شود خلاقیت به وجود می‌آید. آن‌وقت ۱۰ برنامه مثل «صداتو» ساخته می‌شود. وقتی پروژه‌ای موفق باشد و دیده شود اصلا مهم نیست که چه هزینه‌ای بابت آن صرف شده است. وقتی مهم می‌شود که با پروژه شکست خورده‌ای مواجه می‌شویم. این جریانات تحریف از کجا شکل می‌گیرد؟
نمایش خانگی برای کشور یک فرصت است
افراسیابی نیز در زمینه نقدهای صداوسیما علیه آثار نمایش خانگی توضیح داد: به تازگی جلساتی را با معاونت سیاسی آغاز کرده ایم. با میزهای رادیو تلویزیون و فضای مجازی گفت‌وگو هایی داشته‌ایم مبنی بر اینکه شبکه نمایش خانگی برای کشور یک فرصت است و مجوزی که داده می‌شود طبق قانون است. قوانین و آئین‌نامه محتوایی ما حکم می‌کند و آن شورای انتشاری که توسط اشخاص حقیقی نظر می‌دهند، افرادی هستند که حوزه سیما را کاملا می‌شناسند و به افراد طبق ضوابط مجوز می‌دهند. وی با بیان اینکه «اینجا به یک مراقبت نیاز است»، تصریح کرد: باید در بخش‌های خبری یا در بخش‌های دیگر بدانیم محتوایی که مجوز گرفته، طبق قانون و طبق بررسی افرادی بوده که محتوا را به خوبی می‌شناسند. البته گاهی اوقات با مسئله‌ای مواجه هستیم که شرایط فرق می‌کند. به عنوان نمونه تیزری از سریالی که هنوز تولید آن تمام نشده در فضای مجازی پخش می‌شود و برخی به استناد آن، شروع به نقد می‌کنند. ما نمی‌توانیم بر اساس شنیده‌ها و گفته‌ها نقد کنیم اما برخی، آثار را قبل از انتشار نقد می‌کنند. از طرفی باید سواد رسانه‌ای را بالا ببریم. مثلا مطالبه‌هایی شکل می‌گیرد که باید بدانیم در کدام رسانه چه نوع محتوایی تولید می‌شود و متناسب با آن مدیریت کنیم. اینکه پدر و مادری می‌گوید فرزند من به فلان پلتفرم رفت و فلان محتوا را دید و ساترا را مورد نقد قرار می‌دهد، بخشی از آن ناشی از کمبود سواد رسانه‌ای است که چرا از آن پلتفرم برای فرزندش استفاده کرده است. باید سواد رسانه‌ای مخاطبان و کاربران را هم افزایش دهیم که اگر دنبال محتوای خاص هستند به پلتفرم آن مراجعه کنند. به گفته او بخشی از نظارت پسینی است و بخشی پسینی است و نمی‌توان همه آثار نظارت کرد؛ برخی دوبله هستند و همه آثار نمایش خانگی سریال نیستند.
ثبت دیدگاه