هنرمندنیوز: همچنان می توان گفت که گزینه های هیات داوران امسال بسیار نزدیک بود به آن چه که امیدش می رفت و  فیلم هائی که از دیدگاه  شماری از تماشاگران، جزو سزاوارتزین فیلم هایه شمار می آمدند.

“اموخته های بلاگا” برنده گوی بلورین

از برنده بزرگ این فستیوال، یغنی فیلم “آموحته های بلاگا”، ساخته “استفان کوماندارف”، کارگردان بلغاری،  آغاز کنیم که نه تنها “گوی بلورین”  فستیوال یلکه ۲۶٫۰۰۰ دلاری را که همراه آن بود، ربود.

افزون برآن، هنرپیشه زن این فیلم “الی اسکورچوا”  جایزه بهترین هنرپیشه زن را هم از آن خود کرد.

فیلم ” آموخته های بلاگا”، که سومین بخش از یک سه گانه به شمار می آید، جایزه ژوری اکومنیک (کلیسای کاتولیک) را هم کرفت.  این ژوری از فیلم”شهروند مقدس”، فیلمی بسیار هوشمندانه از گرجستان که خرافات را مورد توجه فرار داده بود، فدردانی کرد..

در این فیلم بسیار ژرف، ما دگرگونی اخلاقی یک زن هفتاد ساله را می بینیم که به تازگی بیوه شده و می حواهد به حاک سپاری و سنگ گور وزینی برای شوهرش فراهم کندو اما اینها پول بسیار می خواهد و “بلاگا”، که معلم  بود و معیارهای اخلافی نرمش ناپذیری داشت، همچون شمار بسیاری از بازنشستگان کم در آمد و به حال خود رها شده ی نظام کاپیتالیستی پسا کمونیسم، طعمه بسیار خوبی برای فریبکاران و نیرنگ بازان جامعه می شود و پایه های اخلافی اش سست می گردد.  فیلم بر همین سست شدن تکیه می کند و نشان می دهد که چگونه دشواریهای زندگی و به ویژه دشواریهای مالی و نیز پافشاری در باورهای نابخردانه می تواند یک انسان را از آرمانی بودن دور سازد.

“استفان کماندارف” که در گذشته فیلم های بسیار خوب و پر معنائی، چون “تاکسی سوفیا” (۲۰۱۷)، نقدی بریک جامعه زیر فشار و در حال انفجار با دلمشغولی های اجتماعی ساخته بود، با این فیلم تازه خود برگ برنده دیگری  به کارنامه حود می آفزاید و جایگاه خویش را به عنوان یک کارگردان انسان گرا و وابسته به شرافت اخلاقی جا می اندازد.

او پیش از روی آوردن به سینما، روانپزشک کودک بود. سپس در سال ۲۰۰۲، مستند ” نان فراتر ازحصار” را ساخت که در آن زندگی دوستانه  ی اهالی کاتولیک، ارتدکس و مسلمان را در  دو روستای بلغارستانی نشان می داد،. پس ازدوازده سال و ساختن چند فیلم،  فیلم داستانی “داوری” (حکم) (۲۰۱۴) را ساخت که  در به دری دردناک پناهندگان سوری در اروپای امروزی را با شرایط مخالفان کمونیست در زمان پرده آهنین برابر می کرد. در فیلم “تاکسی سوفیا”که دربخش “نوغی نگاه”  جشنواره کن ارائه شد،  همانگونه که از نامش بر می آید، او با یک کارآفرین کوچک، که برای مدت کوتاهی تاکسیران شده بود، ما را به سفری به درون جامعه بلغار و دشواری های گوناگون اهالی سوفیا برد وبا تک تک مسافران، ما را با بخشی از زندگی اهالی این شهر آشنا نموذ.

گفتنی است که سینمای نوین بلغارستان به شکل یک  خانواده در آمده است که در آن یک جامعه کوچک از اعضایش هواداری می کند تا همگی با امکانات کم فیلم بسازند. از این رو ما گهگاه شاهد رسیدن فیلم های خوبی از این کشور می شویم. در حالی که سینمای بسیار خوب و پر پیشینه ی  چک در گذشته، علیرغم امکانات مالی گسترده تر و جهانی تر، در سراشیب پس روی افتاده است.

درخشش کارگردان ایرانی با ربودن دو جایزه مهم فستیوال

“بهروز کرمی زاده”،برنده جایزه ویژه داوران

“تورهای خالی”، ساخته بهروز کرمی زاده و تولید مشترک ایران و آلمان، توانست جایزه ویژه داوران را ،که همراه است با ۱۵٫۰۰۰دلار، به دست آورد.

“تورهای خالی” ماحرای اختلافات طبقاتی و خدشه آوردن آن به عشق و زندگی دو جوان را در محور خود دارد.  نرگس، از خانواده ای دارا  و امیر از خانواده ای بی چیز، در تلاش یافتن راههائی برای برپائی یک زندگی مشترک هستند. امیر برای به دست آوردن دل پدر ومادر دختر دلبندش، به کارهای سخت می پردازد و سرانجام به عنوان ماهیگیر و دور از نرگس سرگرم کار می شود. در آنجاست که با دنیائی از نادرستی و کارهای غیر قانونی برخورد می کند و به ناچار سوار آن موج می گردد. کاری بسی حطرناک که فرجامی هم برایش ندارد.

بهروز کرمی زاده، با این نخستین فیلم خود دشواری جوانان و نداشتن حق دلبندی به شحصی از یک طبقه اجتماعی دیگر را همراه با انگشت نهادن به هرز رویهائی که جستجوی پول و در آمد مناسب می تواند به وجود آورد ، به تصویر می کشد.

جایزه بهترین کارگردانی برای “بابک جلالی”

بابک جلالی، کارگردان ایرانی ساکن آمریکا، که با سومین فیلم بلند خود “فریمانت” ، جایزه بهترین کارگردانی را به دست آورد، در این فیلم دلمشغولی های همیشگی خود، پناه جوئی و مرزها، را بازبینی می کند. او کار خود را با فیلم کوتاه ” حیدر، یک افغانستانی در تهران” آغاز کرد و سپس ” غم مرزها” (۲۰۰۹) و “سرزمین” (۲۰۱۸) را ساخت.

در فیلم سیا و سفید  “فریمانت”، او یک دختر جوان افغانی را در زندگی روزمره اش که همراه است با  غم غربت، برخورد با هم میهنانی که در دنیائی دیگر زندگی می کنند، کار برای یک کارفرمای چینب  و تلاش برای همراه شدن با جامعه آمریکایی نشان می دهد . دختری که به کمک یک روانکاو  عجیب و غریب، کم کم بر ترس های گذشته و بی خوابی هایش چیره می شود و راه زندگی راباز می یابد. فیلمی لطیف که در گروه فیلم هائی می گنجد که حال بیننده را جا می آورد.

بهترین هنرپیشه مرد

“هربرت نوردروم”، بازیگر فیلم سوئدی “هیپنوز” ، ساخته “ارنست د گییر” و یکی از فیلم های خوب امسال فستیوال کارلووی واری،  جایزه بهترین بازگیری را به دست آورد.

در این فیلم، کارگردان ما را با شرایطی روبرو می کند که در آن یک زوج همراه و همکار، می بایست از پروژه “استارت آپ” شان در برابر یک هیات داوری دفاع کند تا بودجه لازم را به دست آورد. “ورا”، دختر جوان، برای آماده شدن و احساس اطمینان، نزد یک کارشناس هیپنوتیزم می رود. این روش، به جای کمک، او را از هرگونه خویشتن داری در اجتماع وا می دارد، تا جائی که همه او و همراهش را پس می زنند.

در واقع، هدف سینماگر از پروراندن این سوژه ، نشان دادن این است که گرچه ما درا جتماع می شنویم که هر کس باید حودش باشد و تظاهر نکند، اما در واقع جامعه چندان کسانی را که از رفتار پسندیده جمعی دور می شوند، نمی پذیرد. این فیلم همچنان جایزه “برند سینمای اروپا” و  “فیپرشی” را به عنوان بهترین فیلم ربود.

فیلم “هیپنوز”، نه تنها موضوعی جذاب دارد، بلکه از کارگردانی و بازی خوب هر دو بازیگر اصلی برخوردار است. فیلمی که بسیار طبیعی پیش می رود و با رفتار های  ساده و طبیعی مردم شمال اروپا همخوانی پیدا می کند.

 

تقدیر ویژه هیات داوران

این تقدیر از فیلم “رقص بر لبه آشفشان” انجام می گیرد که ویرانی لبنان را پس از انفجار منبع پر از ماده منفجره در بندر بیروت، در سال ۲۰۲۰، در محور خود قرار می دهد تا این پرسش اساسی کسانی را مطرح کند که پس از یک رخداد ترسناک با پیامد های افتصادی نافرجام، باید بمانند و یا میهنشان را ترک کنند ؟

“پروکسیما”

در بخش مسابقه ای “پروکسیما” هم سه فیلم جایزه های مهم را ربودند.، جایزه بزرگ همراه با مبلغ ۱۶٫۰۰۰ دلار به “زادن”، ساخته “یو جی یونگ” از کره جنوبی، جایزه ویژه هیات داوران همراه با ۱۰٫۰۰۰ دلار به “گوراس” ساخته “سوراو رای” از هند و تقدیر ویژه هیات داوران به “گرمای کوبنده”، ساخته “آلبرت هوسپو دافسکی” از جمهوی چک و جمهوری اسلواک داده شد.

گفتنی است که پنجاه و هفتمین جشنواره بین المللی کارلووی واری ۲۰۲۳ برای ۱۰۹۸۹ بازدید کننده کارت  صادر کرده بود که  از این شمار ۹۰۸۵ تن کارت دسترسی به همه فیلم ها را در فستیوال خریداری کرده بودند.

۴۳۲ فیلمساز، ۹۴۲ حرفه ای معتبر سینما و ۵۳۷ تن خبرنگارنیز در جشنواره امسال شرکت داشتند.

در مجموع ۴۴۵ نمایش فیلم  انجام گرفت و ۱۲۳۵۱۷ بلیت فروخته شد.

۱۸۵ فیلم  در برنامه بود که ۱۱۶ تای آنها فیلم های  داستانی، ۲۸ فیلم مستند و

۴۱ فیلم کوتاه بودند. ۳۶ فیلم،  نخستین نمایش جهانی  و ۱۱ فیلم نمایش بین المللی خود را داشتند.

 

فستیوال کارلوی واری آینده  از تاریخ ۲۸ ژوئن تا ۶ ژوئیه ۲۰۲۴ برگزار خواهد شد.

«شهلا رستمی»